Unija Pomoraca je nedavno došla do saznanja da bi zbog sankcija kojima je obuhvaćen navodni vlasnik jahte “Luminosity”, a koja se nalazi na vezu u Porto Montenegru, moglo doći do opasnog presedana. 

Naime, posada koja se trenutno nalazi na jahti već 5 mjeseci nije isplaćena, te je najavila da bi ukoliko do kraja tekućeg mjeseca ne primi svoja potraživanja, mogla istu napustiti. 

Jahta “Luminosity” je jedna od tehnički najnaprednijih, sagrađena 2020 godine u brodogradilištu Benetti u Italiji, a ono po čemu je karakteristična je njen hibridni pogon koji joj iz litijum-polimernih baterija ukupnog kapaciteta 3 MW/h obezbjeđuje vrijeme do 12 sati autonomije bez korišćenja generatora, a samim tim i bez emisije izduvnih gasova. 

Upravo taj kompleks baterija težak 36 tona je uzrok potencijalnih problema jer zahtijeva specifično održavanje od strane posebno obučene posade, što u slučaju napuštanja jahte naravno ne bi bilo moguće. 

Baterijski kompleks je potrebno obilaziti i držati pod stalnim monitoringom kako bi se uvjerilo da nema grešaka u kontrolnom sistemu (što nije neobično za litijumske baterije), a što je najvažnije potrebno ga je održavati u stabilnim temperaturnim uslovima kako bi održao svoj kapacitet i kako ne bi slučajno došlo do termalnog pražnjenja. Obzirom da je ljeto na pragu, a u zatvorenom prostoru bez rashladnih uređaja temperature mogu biti jako visoke, to bi moglo dovesti do pomenutog termalnog pražnjenja i samozapaljenja baterijskog kompleksa, što može imati katastrofalne posljedice. Ni Porto Montenegro, ni opštinska vatrogasna služba ne raspolažu adekvatnom protivpožarnom opremom koja bi bila u stanju ugasiti eventualni požar na 36 tona baterija. 

Požari na litijumskim baterijama nose vrlo visoki rizik jer baterije gore agresivno, sklone su eksploziji i vatra se brzo širi. Nakon zapaljenja, baterije generišu toplotu čak iako ne gore aktivno, a gašenje standardnim protivpožarnim uređajima ili vodom nije moguće jer ne sprečavaju gorenje i širenje vatre. Još jedan izazov je što pojedine baterijske ćelije mogu da gore u odvojenim vremenskim razmacima, tako da gašenje može da potraje jako dugo. Jedini način za gašenje ovakve vatre na brodu odnosno jahti je upotrebom specifičnih protivpožarnih sistema kojima je jahta opremljena, međutim i u tom slučaju, za aktiviranje tih sistema potrebna je obučena i certifikovana posada.

Obzirom na ozbiljnost novonastale situacije, Unija Pomoraca želi da skrene pažnju nadležnim institucijama i službama kako bi blagovremeno ispitali slučaj sa pozicije Države koja je zarobila jahtu kao rezultat politike pridruživanja sankcijama EU ka Rusiji i pojedinim njenim državljanima, navodnim vlasnicima konkretne jahte, a sve u cilju sprečavanja potencijalne katastrofe u srcu bokokotorskog zaliva.